1. Wytze en Ymkje

Ons verhaal begint in 1756, het jaar dat de stamvader en moeder van de Hooglands elkaar het jawoord geven. Ze zijn niet de stamvader en -moeder van alle Hooglands, maar van een Hoogland-familie uit Friesland, uit de gemeente Doniawerstal en omstreken.

De netgetrouwden zijn Wytze Hanzes en Ymkjen Klazes. Ze trouwen in een kerkje op het Friese platteland, in een van die kleine plaatsjes van de gemeente Doniawerstal, waarschijnlijk in Woudsend. Wytze en Ymkjen komen zelf van het piepkleine buurtschap Ypecolsga.

Wytze Hanzes is de zoon van Hans Eilerts en Gerbrichje Annes, die oorspronkelijk uit de buurt van Joure komen. Bij de 'quotisatie' (een inventarisatie van de hele beroepsbevolking van Friesland ten behoeve van een nieuwe belasting naar draagkracht) van 1749 staat Hans Eilerts omschreven als 'sobre boer'.
Dat klinkt gewoontjes maar voorvader Hans zal natuurlijk niet zomaar een 'sobre boer' zijn geweest. Integendeel, een modelboer. Een sieraad voor de agrarische sector. De Julius Caesar onder de boeren. Van heinde en verre kwamen agrarisch deskundigen kijken hoe Hans zijn modelboerderij ingericht had. Met open mond zullen ze gekeken hebben naar zijn strakke organisatie, zijn oog voor detail en natuurlijk zijn record-melkgevende koeien. Hans zal ongetwijfeld een top-boer zijn geweest.

Ymkjen is een dochter van Klaas Kartens en Trijntje Harkes. Ymkjen is geboren in Langweer waar vader Klaas ook boer was.
Foto's en persoonsbeschrijvingen ontbreken op dit moment, maar er is weinig verbeelding voor nodig te begrijpen dat Hans en Gebrichje en Klaas en Trijntje hoogbegaafd, uitzonderlijk sympathiek, oogverblindend knap en ondanks deze voortreffelijke eigenschappen, gezegend met een oprechte bescheidenheid waren.

Uit deze uitzonderlijke ouders komen Wytze Hanzes en Ymkjen Klazes voort, en zij staan gezamenlijk voor het altaar in 1756. Ook zij beiden van uitzonderlijke schoonheid, van onnavolgbare intelligentie en ook die typische oprechte bescheidenheid die de Hooglands sinds eeuwen heeft gekenmerkt. Heel Ypecolsga zal uitgelopen zijn om dit droomhuwelijk bij te wonen.

Na hun huwelijk zijn Wytze en Ymkjen werkzaam 'op het boerenbedrijf', zoveel is wel zeker. Er zijn aanwijzigen dat ze op een gegeven moment over een eigen boerderij beschikken. Dat zal dan niet in Ypecolsga zijn geweest, maar in Langweer of Dijken want de kinderen en meeste kleinkinderen worden daar geboren.
Over kinderen gesproken, 10 krijgen ze er in totaal. De eerste, in 1756, is een dochter, Gerbrichje, genoemd naar de moeder van Wytze Hanzes. Dan komt Klaas, genoemd naar de vader van Ymkjen. Uiteraard heet de derde dan Hans, naar de vader van Wytze. Hierna komen Trijntje (jong gestorven), Jan, Pieter, Anne, Bouwe, Karst en nogmaals een Trijntje (in 1777).Met 11 in totaal koerst het gezin Hanzes af op de eeuwwisseling.

Ondertussen in Lemmer

In dezelfde periode, om precies te zijn in 1761 wordt hemelsbreed nog geen 15 km van Ypecolsga, namelijk in Lemmer, Jitske Jans de Vries geboren, dochter van Jan Haitses en Antje Jacobs. Ongetwijfeld een mooie meid, schrander en oprecht bescheiden. Zij zal later de Zuiderzee oversteken om in Alkmaar te trouwen met Sietse Jans. Zij worden samen de opa en oma van ene Jacob Siezen...