9. Jelle en Minnie

Terug naar Johannes Hoogland. Hij is dus hoofd der school in Den Haag en getrouwd met Jantje Arema.

Ze hebben twee zoons: Piet Johan en Jelle Johannes. Beiden gaan studeren en schoppen het tot ingenieur. Maar in de jaren 20 en 30 is er weinig werk te vinden in Nederland dus besluiten de zoons hun geluk te beproeven in Indië.

Trouwakte Jelle en Sophia (klik voor grotere versie)

Jelle Johannes gaat als eerste. Hij trouwt op 31-1-1928 met Sophia Donkervoort en vertrekt samen met haar dezelfde dag naar Indië. In het adresboek van Indië van 1930 staat hij geregistreerd als Chemiker S. te Klaten.
Piet Johan volgt enkele maanden later, in september 1928. Hij staat in 1930 geregistreerd als 'Ingenieur P. en T. landen te Soebang'.

(waarschijnlijk) Piet Johan Hoogland

Maar Piet Johan houdt het niet uit in Indië, in 1931 is hij alweer terug in Nederland. Piet Johan houdt het ook niet uit in het normale leven, hij komt in een inrichting terecht en zal daar in 1948 overlijden.

Met Jelle Johannes gaat het aanvankelijk ook niet goed, zijn huwelijk ontspoort al snel. Het kan zijn dat Sophia Donkervoort op dezelfde teleurstelling stuit als vele Hollandse vrouwen in Indië. Wat vooraf een romantisch avontuur lijkt eindigt in een bittere teleurstelling.
Woon je niet in grote stad als Batavia of Bandoeng dan is er overdag weinig te doen. Het huishouden wordt gedaan door bedienden, manlief is uit werken en het is vaak te heet om iets te ondernemen.
's Avonds komt echtgenoot thuis, doodmoe van een dag hard werken in dezelfde hitte en is vaak niet meer te porren om uit te gaan.

In ieder geval, het familieverhaal gaat dat Sophia aan de drank en aan de mannen raakt. Jelle is diep ongelukkig tot hij op de soos Minnie de Winter tegenkomt, onderwijzeres en schrijfster van meisjesboeken. Het begin van een romance, een scheiding en een nieuw huwelijk. In het adresboek van 1938 komen we Ir. J.J. Hoogland dan ook tegen als 'Analist Suiker Proefstation' te Cheribon, gehuwd met P.W.A de Winter.

Jelle en Minnie trouwen

(Overigens komt Sophia kennelijk ook goed terecht want in 1938 staat zij als echtgenote van de 'hoofdagent H.A.V. bank te Cheribon'.)

In 1938 wordt Onno Jan Jelle geboren, het eerste kleinkind van Johannes en Jantje. Minnie en Jelle maken met hem in 1939 een reis naar Nederland.
In 1940 wordt een tweeling geboren, Pieter Paul en Hans Huibert. Het gezin woont dan op de plantage van Kemantran, in een prachtig ruim huis. Ze hebben ook een huisje 'boven', een vakantiehuisje op een hoger gelegen, koelere plaats, zoals veel Europeanen in Indië dat hadden. Kortom, Johannes en Jantje ontvangen in De Haag per post veel foto's van een gelukkig gezinnetje.

Dan komt de oorlog. Nippon bezet Indië. Jelle wordt sergeant bij het KNIL en wordt krijgsgevangen genomen. Zoals zo velen wordt hij op transport gesteld naar Thailand om daar te werken aan de Birma-spoorweg.

Minnie komt terecht in een klein huisje in Bandoeng maar weet de hele oorlog uit het kamp te blijven. Toch gaat het mis, de tweeling wordt ziek en er zijn geen medicijnen te krijgen. Eerst overlijdt Hans Huibert en dan Pieter Paul. Minnie blijft achter met Onno en krijgt aan het eind van de oorlog te horen dat ook Jelle de oorlog niet heeft overleeft.

Hij haalt het net niet, 2 maanden voor het eind van de oorlog overlijdt hij in Pratchapkirikan, Thailand.

In 1946 komt Minnie met Onno aan in Nederland. Ze wonen kort in bij Johannes en Jantje maar komen uiteindelijk in Bilthoven terecht, waar Minnie haar hele verdere leven zal wonen.

Onno in de sneeuw

Onno gaat er naar school. Niet zomaar naar een school, nee, naar dezelfde school als Beatrix.
Het kan niet anders of Beatrix is diep onder de indruk geraakt van die donkere, uiterst knappe, hoogbegaafde en toch oprecht bescheiden Indische jongen. Gelukkig is het bij stille bewondering gebleven want Jelle Hoogland – van Oranje Nassau, ik moet er niet aan denken.

Jelle Hoogland, Utrecht, mei 2007