Uit het leven van Jacobus Siezen
Rechts van de pagina vind u de inhoudsopgave waarmee u door het boekje kunt navigeren. Op veel van de foto's kunt u klikken of 'zweven' voor een grotere versie.

1. Geboorte, naam, gezin

Met een klein, onopvallend regeltje in de familieberichten in de "Alkmaarsche Courant" van 21 maart 1825 wordt de geboorte van Jacob Siesen aan de wereld bekend gemaakt. Niemand zal er misschien notitie van genomen hebben; het is de vraag of de ouders zelf de aankondiging hebben gezien. Mogelijk hebben ze voor deze gelegenheid een los exemplaar gekocht A 6 cent, maar zo'n bedrag zal in die tijd een hoge prijs zijn geweest voor een krantevelletje.

Jacobus geboorte

Een maand tevoren was het westen van het land en vooral Noord-Holland geteisterd door zware storm en hevige watersnood.Ook in Alkmaar wordt er gecollecteerd voor de mensen die onder de ramp geleden hebben. Een Utrechtse Hoogleraar in de landbouwhuishoudkunde en kruidkunde geeft aanwijzingen hoe bouwgrond, die door zeewater overstroomd is geweest, behandeld kan worden.

Door B & W van Alkmaar wordt bekend gemaakt dat op de gewone voorjaarsmarkt of kermis geene Kwakzalvers, Planeet-of Horoscooptrekkers, Rijfelaars, Loterij-kramers noch Dobbelspeen zullen worden toegelaten, maar ten strengsten geweerd.

De commissaris van politie kondigt in de krant aan,dat hij zal vaceren in het Locaal, waarin thans Garen en Vlasmarkt wordt gehouden tot het ijken en herijken van alle Hooge of Fruitmanden en Tonnen, Oliematen, gepegelde Kannen, Kalkmaten, Boterkoppen en Melkmaten.
Bij het doorlezen van de krant krijg je een beetje een idee van bet dagelijks leven in Alkmaar uit 1825.

Op 14 maart 1825 kwamen vader Jan Siesen en twee getuigen aangifte doen van de geboorte van Jacob Siesen, die zich later Jacobus Siezen zou gaan noemen.

jacobus aangifte geboorte
Geboorteakte Jacobus Siezen, klik voor de volledige versie

Vader Jan was toen 26 jaar en houtzagersknegt en hij woonde met zijn gezin in Alkmaar, buiten de Schermerpoort. Waarschijnlijk heeft daar in de buurt de houtzaagmolen gestaan, waar hij, voor zover bekend, zijn leven lang gewerkt heeft.

Schermerpoort
De Schermerpoort omstreeks 1900

De geboorteakte vermeldt, dat op 13 maart 1825 een zoontje is geboren, dat de naam Jacob krijgt. Alsof bet woord zoontje niet genoeg is, staat er verderop, misschien wel voor de zekerheid, dat het kind erkend is to zijn van het mannelijk geslacht.

De vader ondertekende met J.Siesen,maar in andere akten staat hij ook vermeld als Jan Sietsen, Jan Sietse, Jan Siese, Jan Siezen, Jan Sijsen en Sietske Jans.

Zoals u ziet wordt de naam van de vader van Jacobus Siezen op nogal wat verschillende manieren geschreven. Je zou dat een vorm van onnauwkeurigheid kunnen noemen die vandaag de dag niet meer voorkomt in officiële stukken. Vroeger nam men de schrijfwijze van namen niet zo nauw; vele mensen konden niet lezen of schrijven en daardoor konden ze ook niet controleren of hun naam goed geschreven was op een of andere akte.

In het geval van de naam Siezen, moet men bedenken dat dit een achternaam is, die afgeleid is van de voornaam van de vader : een z.g. patroniem. Namen als Jansen, Gerritsen, Hendriks, enz. zijn ook zulke namen. De "achternaam" van Jan Sie(t)se(n) is overgenomen van de voornaam van diens vader : Sietse Jans. De vader van deze laatste heeft dus in ieder geval Jan geheten, maar verder is er nog niets over hem bekend.
De meest juiste achternaam van Jan Sie(t)se(n) zou dus zijn : Sietsesen of Sietses ; in beide gevallen betekent dat "zoon van Sietse".

Omstreeks 1850 wordt door Jacobus Siezen de achternaam op de manier geschreven die we nog steeds kennen. Alle mensen die Siezen heten, zijn familie van elkaar. Daarbij kunnen ook mensen, die Sietsen of Sietses heten, verre familie van de Siezens zijn.

Sommige familienamen zijn verbonden aan een bepaalde plaats in Nederland; voor de naam Siezen komt de stad Alkmaar het meest in aanmerking. In hoofdstuk 8 kunt u zich daarover zelf een oordeel vormen.
Sinds het overlijden van Alida Wilhelmina Siezen (tante Mien) in 1972 hebben er geen Siezens meer in Alkmaar gewoond. De weinige Siezens van dit ogenblik (1986) zijn verspreid over heel Nederland : Amsterdam, Apeldoorn, Eindhoven, Hoevelaken, Kolhorn, Meppel, Terschelling.

Ook zijn er enkele buitenlandse takken ontstaan in West-Duitsland en de Verenigde Staten.
Enkele kleinkinderen van Jacobus Siezen, die niet de achternaam Siezen dragen, maar Amoureus, wonen nog in Alkmaar.

Met het huwelijk tussen de ouders van Jacobus Siezen was wat haast gemaakt : op 6 oktober 1822 trouwden Jan Sietsen en Maartje Mooijman in Alkmaar. Al op nieuwjaarsdag 1823 werd hun eerste kind geboren. Het rijtje kinderen van het echtpaar Sietsen-Mooijman ziet er als volgt uit:

  1. Jansina - 1823
    Trouwde in 1854 met Martinus Goudsblom en na diens dood met Pieter van Langen in 1864. Er zijn geen kinderen bekend.
  2. Jacobus - 1825
    De stamvader van alle Siezens.
  3. Cornelis - 1827
    Hij trouwde in 1854 met Maria Keksel. Het is niet zeker of hier nog nakomelingen van zijn.
  4. Siebrand - 1830
    Geen nakomelingen van bekend.
  5. Antje - 1833
    Overleden na elf maanden
  6. Jan - 1836
    Overleden na één maand.
  7. Antje - 1838
    Niet bekend.
  8. Willem - 1840
    Na drie maanden gestorven.
  9. Willem - 1843
    Volgens overlevering tweemaal getrouwd geweest maar zonder kinderen.

Over de ouders van Jacobus Siezen is verder niet zoveel te vertellen. Uit een Certificaat van de Nationale Militie blijkt dat Jacobus' vader, Jan Sietsen, voor militaire dienst was vrijgeloot. Uit hetzelfde bewijs blijkt dat hij het volgende signalement had : aangezigt lang, voorhoofd rond, oogen blauw, neus ordinair (gewoon), mond idem, kin spits, haar blond, wenkbraauwen idem, merkbare teekenen pokdalig. Als hij inderdaad pokken heeft gehad, mogen we blij zijn dat hij ervan hersteld is!

Het schrijven moet Jan Siesen niet zo best zijn afgegaan. De handtekeningen onder de officiële stukken, die achterhaald konden worden, getuigen niet bepaald van een kalligrafisch genie.

jacobus handtekening

Over Jacobus' moeder, Maartje Mooijman, is niets persoonlijks bekend, behalve haar handtekening die ze zette bij haar huwelijk toen ze 21 jaar was.

handtekening Mooiman

Van een grootouderpaar van Jacobus is bekend dat ze een financiëel moeilijke periode hebben doorgemaakt, want hun namen verschijnen in een boek van de Diakonie van de Hervormde Kerk. In 1794 bestond het gezin van de grootouders Mooijman uit vader, moeder en vijf kinderen. De vader verdiende f5 per week en had als Ambagt of Hanteering scheepstimmerman. In de periode van december 1794 tot oktober 1795 kreeg het gezin drie broden en tien turven per week, daarna anderhalf brood en tien turven. In 1796 was de grootste nood weer geleden, want er staat dan in het Diakonieboek heeft bedankt.

Van Jacobus' grootouders van vaders kant is alleen de handtekening van de grootmoeder bewaard gebleven. Ze zette die toen ze 61 jaar oud was, onder de trouwakte van
Jacobus' vader. Op het origineel is nog duidelijk te zien hoe de pen meerdere malen is "vastgelopen" in het papier en hoe hier en daar kleine inktspatten zijn ontstaan. Misschien was haar naam wel het enige wat ze schrijven kon.
Ze heette officieel Jitske Jans en ze was werkster.

handtekening Jitske Jans

(Naschrift: Jitske Jans de Vries is geboren op 9 maart 1761 in Lemmer. We weten nu dat op zo'n 15-20 kilometer afstand van haar geboorteplaats, op 19 maart 1769, Anne Wytzes Hoogland is geboren, de stamvader van onze Hoogland-tak. Misschien zijn ze elkaar een keer op een marktdag in Lemmer tegen het lijf gelopen. JH)